ӘР ТҮРЛІ ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДАҒЫ МСАК ДЕҢГЕЙІНДЕГІ COVID-19 АҒЫМЫНЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
ӘР ТҮРЛІ ЖАСТАҒЫ БАЛАЛАРДАҒЫ МСАК ДЕҢГЕЙІНДЕГІ COVID-19 АҒЫМЫНЫҢ КЛИНИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Макенова Алтынай Маликовна
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің
дәрігер резиденті, Қазақстан, Алматы
Ахметов Досымжан Махмутұлы
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің
дәрігер резиденті, Қазақстан, Алматы
Рахымбеков Руслан Рахымбекұлы
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің
дәрігер резиденті, Қазақстан, Алматы
Жаханов Жанарыс Жанатбекұлы
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің
дәрігер резиденті, Қазақстан, Алматы
Аманжол Бекнур Ерсінұлы
С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің
дәрігер резиденті, Қазақстан, Алматы
Өзектілігі. Қазіргі уақытта жаңа коронавирустық инфекцияның өзектілігі күмән тудырмайды. Бүгінгі таңда COVID-19 халықаралық маңызы бар денсаулық сақтау саласындағы төтенше жағдай болып табылады . Адамзаттың Адам үшін өте жоғары патогенділігі бар мүлдем жаңа инфекциялық агентпен кездесуі қысқа мерзімде соңғы тарихтағы ең үлкен пандемияның дамуына әкелді. Ал балалардағы COVID-19 клиникалық көрінісі өз кезегінде симптомдардың спецификалық еместігімен ерекшеленеді. Сондай-ақ, өкпе функциясының бұзылуы немесе иммуносупрессия сияқты негізгі аурулары жоқ балалар мен жас ересектерде басқа жас топтарына қарағанда covid-19 ауыр түрлерінің пайда болу қаупі әлдеқайда төмен екендігі өте маңызды.
Жұмыстың мақсаты: жаңа КВИ салыстырмалы клиникалық сипаттамасы және әртүрлі жастағы балалардағы осы инфекцияның ерекшеліктері. 2021 жылдың қаңтар айынан бастап 2022 жылдың қаңтар айына дейін амбулаториялық деңгейде балаларда КВИ 205 жағдайына талдау жүргізілді.
Материалдар мен әдістер: біз 2021 жылғы қаңтар-2022 жылғы қаңтар аралығында МҮ-дегі 205 баланың КВИ клиникалық жағдайларын тексердік, олар №13 қалалық емхана ШЖҚ КМК базасында амбулаториялық ем алды. Зерттелетін пациенттерді біз үш жас тобына бөлдік: 1 топ (18 бала) – бір жасқа дейінгі науқастар, 2 топ (39 бала) 1 жастан 5 жасқа дейін, 3 топ (148 бала) 5 жастан 18 жасқа дейін.
Нәтижелер мен талқылау: 19 жасқа дейінгі балалардағы COVID-18 жағдайларын талдау балалардың инфекциясы көбінесе отбасылық байланыста болатындығын көрсетті. 2021 жылдың қаңтар айынан бастап 2022 жылдың қаңтар айына дейін амбулаториялық деңгейде әртүрлі жас топтарындағы балаларда КВИ 205 жағдайына талдау жүргізілді. Зерттелген топтардың ішінде 1 жасқа дейінгі балалар 8,78% құрады. Осы жас тобындағы балалардың жалпы санының 2,43% - ы ауруханаға жатқызылды, ал 6,34% - ы үй карантинінде болды. 1 жастан 5 жасқа дейінгі балалар зерттелгендердің 19,02% құрады, оның ішінде 2,92% балалар ауруханаға жатқызылды, ал үй карантинінде 16,09% болды. Сондай-ақ, 5 жастан 18 жасқа дейінгі балалар зерттелушілердің 72,2% - ын құрады, оның 2,43% ауруханаға жатқызылды, ал үй карантинінде 69,75% болды. Балалардағы COVID-19 клиникалық белгілері ЖРВИ-нің клиникалық көрінісіне сәйкес келді, сондықтан көптеген балаларда ауру дене температурасының субфебрильді сандарға көтерілуімен бірге жүрді. Мұрынның бітелуі, мұрынның ағуы, диарея, бас ауруы және құсу сияқты летаргия мен жөтел байқалды. Ентігу, цианоз және басқа белгілер әдетте аурудың 1 аптасынан кейін пайда болды, бұл ауру немесе мазасыздық, тәбеттің төмендеуі және белсенділік сияқты белгілермен бірге жүрді. Кейбір балаларда тыныс алу жеткіліксіздігінің дамуына байланысты жағдай нашарлады. Көптеген балаларда аурудың болжамы қолайлы болды, жеңіл жағдайларда қалпына келу ауру басталғаннан кейін 1-2 аптадан кейін пайда болды . Осы уақытқа дейін МСАК бақылауында тұрған 18 жасқа дейінгі балалардың бірде-бір өлім жағдайы тіркелген жоқ.
Қорытынды
КВИ жұқпалылығын зерттеу бойынша біздің тәжірибеміз көрсеткендей, оларға кез келген жастағы балалар бейім. КВИ балаларының инфекциясы негізінен отбасылық байланыста болады. КВИ кезінде балалар көбінесе жеңіл түрде ауырады. Алайда, көп жағдайда балаларда КВИ жеңіл ЖРВИ түрінде өтеді. КВИ ауыр ағымының белгілері тыныс алудың пайда болуы, тыныс алудың қиындауы және сатурацияның төмендеуі болуы мүмкін. ЖРВИ-мен кез келген байланыста болған кезде дәрігер-педиатрлар эпидемиологиялық сақ болу және алдын алу бойынша ұсынымдарды сақтау қажет. Сонымен қатар, барлық педиатрлар пульсоксиметрлермен қамтамасыз етілуі керек. SARS-CoV-2 балаларға жұқтырудың алдын алу үшін әдеттегі алдын алу шараларын қолдану қажет, соның ішінде қолды мұқият жуу, сабын және/немесе алкоголь негізіндегі дезинфекциялау құралдарын қолдану, мұрынды жуу және тамақты шаю, науқастармен жанасудан аулақ болу керек. COVID-19 симптомсыз түрі немесе ауырлығы жеңіл дәрежесі анықталған кезде амбулаториялық жағдайда, оның ішінде үйде емдеуге жол беріледі. Амбулаториялық жағдайда емделу мүмкіндігі туралы шешім қабылданған жағдайда дәрігер баланың ата-анасына немесе басқа заңды өкілдеріне оқшаулау режимін сақтау қажеттілігін түсіндіруі тиіс. Баланың күтімін жүзеге асыратын заңды өкілдері белгіленген үлгідегі келісімге қол қояды. Амбулаториялық емделу жағдайында пациенттер МСАК педиатр дәрігерінің және Алматы қаласы телемедицина орталығының бақылауында болады.
Әдебиеттер тізімі:
- Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің 2022 жылғы 28 қаңтардағы №156 КВИ емдеу ХАТТАМАСЫ
- Covid-19 коронавирустық инфекциясы бар науқастарға медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру бойынша нұсқаулық. ҚР ДСМ. Нұр-Сұлтан 2020.
- WHO Director-General's opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. World Health Organization, 2019. Available: https://www.who.int/dg/ speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-atthe-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020
- Горелов А. В., Николаев С. В., Акимкин В. Г.. COVID-19 жаңа коронавирустық инфекциясы:Ресей Федерациясындағы балалардағы ағымның ерекшеліктері. Педиатрия им. Г. Н. Сперанского. 2020;99(6):57–62. DOI: 10.24110/0031-403X-2020-99-6-57-62
- Мелехина Е.В., Горелов а. в., Музыка А. Д. әр түрлі жастағы балалардағы COVID-19 ағымының клиникалық ерекшеліктері. 2020 жылдың сәуір айының басындағы әдебиеттерге шолу. Практикалық педиатрия мәселелері 2020;15 (2): 7-20. DOI: 10.20953/1817-7646-2020-2-7-20
- Ұлттық денсаулық сақтау комиссиясы және Қытай Халық Республикасының Ұлттық қытай медицинасы әкімшілігі. Covid-19 диагностикалау және емдеу хаттамалары (7-ші сынақ нұсқасы) [EV/OL]. (2020-03-04) [2020-03-15]. http://www.nhc.gov.cn/yzygj/s7653p/202003/46c9294a7dfe4cef80dc7f5912ebl989.shtml (қытай тілінде)