САУДА ҰЙЫМЫНЫҢ ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУДЕ АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ МАҢЫЗЫ

САУДА ҰЙЫМЫНЫҢ ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУДЕ АВТОМАТТАНДЫРУДЫҢ МАҢЫЗЫ

Амирғазы Ақпейіл Муратқызы

магистрант, ҚАЗҰУ университеті,

Қазақстан, Алматы

Тукенова Ляйля Муратбековна

Физика-математика ғылымдарының кандидаты, доцент ҚАЗҰУ университеті,

Қазақстан, Алматы

THE IMPORTANCE OF AUTOMATION IN ACCOUNTING FOR A TRADE ORGANIZATION

Akpeiil Amirgazy

master’s student, KazNU University,

Kazakhstan, Almaty

Layla Tukenova

Candidate of Physical and Mathematical Sciences, Associate Professor KAZNU University,

Kazakhstan, Almaty

АҢДАПТА

Қазіргі әлемде бөлшек сауданың белсенді дамуы жүріп жатыр және бұл сауда ұйымдары арасындағы бәсекелестіктің артуына әкеледі. Бұл, өз кезегінде, бұл кәсіпорындарды өз қызметінің тиімділігін арттыруға мәжбүр етеді, бұл көп мөлшерде ақпаратты жедел өңдеу үшін қолданылатын бағдарламалық өнімдердің мүмкіндіктеріне байланысты. Сауда кәсіпорындарының талаптарын арттыру мүмкіндіктері кеңейтілген жаңа мамандандырылған бағдарламалық өнімдердің пайда болуын ынталандырады.Бұл мақала қазіргі таңда жалпы сату есептерін жүргізу мен талдаудың әртүрлі жүйелеріне шолу жасап,маңызын қарастыратын болады.

ABSTRACT

In the modern world, there is an active development of retail trade, and this leads to increased competition between trade organizations. This, in turn, forces these enterprises to increase the efficiency of their activities, which is due to the capabilities of software products used for rapid processing of large amounts of information. Increasing the requirements of trading enterprises encourages the emergence of new specialized software products, which have expanded opportunities.This article will provide an overview and review of the various systems for maintaining and analyzing general sales reports.

Кілттік сөздер: автоматтандыру, сауда есептер,сауда ұйымы, платформа.

Keywords: automation, trade reports, trade organization, platform.

Кіріспе. Ақпараттық жүйе бизнесті дамыту аясында стратегиялық басқару шешімдерінің де, олардың жеке жобаларының да тиімділігін уақтылы бағалауға мүмкіндік беретін құрал болып табылады.Жүйелерді тартылған ресурстарды тиімді жұмсау кепілі ретінде қарастыруға болады.Сауда ұйымдарының автоматтандырылған  жүйесі қазіргі таңда тұрақты табысының негізіне айналып отыр.Автоматтандарылған жүйеге ұмтылу кез келген ұйымның негізгі идеясы болып табылады.Сауда орындарының орталықтандырылған жүйесі өз қажеттілігін әлі де қанағаттандыра қоймады.Сондықтан елдің бастапқы даму бөлшектерінің бірі сауда айналымана жүргізілген зерттеулер жұмысы өте өзекті болып отыр.

Электрондық коммерция платформалары әртүрлі компанияларға жаһандық нарықтарға шығу үшін сату платформасын ұсынады. Электрондық коммерция платформасы мен электрондық коммерция платформасы арқылы онлайн сатуды жүзеге асыратын компаниялар арасындағы қарым-қатынас бірнеше қиындықтарды тудырады. Сатушылар арасындағы бәсекелестік және электрондық коммерция платформасы менеджерлерінің үйлестіру күш-жігері әртүрлі баға белгілеуге, қызмет көрсету деңгейіне және комиссия шешімдеріне әкеледі сатушылар арасындағы бәсекелестік электрондық коммерция платформасына пайда әкеледі және сатушылар өз операцияларын үйлестіре алса, олардың кірістерін арттыра алады. [1]

Әдебиеттерге шолу. Қазіргі кәсіпорын ақпаратындағы ERP жүйесіішкі бизнес-процестерді оңтайландыруға, өндіріс шығындарын азайтуға және инвесторлар үшін кәсіпорындардың тартымдылығын арттыруға мүмкіндік берді. Бұл бәсекелестіктегі табыстың маңызды құрамдас бөлігі және мемлекеттің негізгі секторына инвестиция тартудың маңызды шарты. ERP жүйелерінің негізгі мақсаты - жоспарлаудың өзара байланысты процестерін автоматтандыру,бухгалтерлік есепжәне компанияның негізгі бағыттарын басқару. ERP жүйелері болып табылады.Автоматтандырылған бизнес ресурстарын оңтайлы бөлуді, тауарлар мен қызметтерді тұтынушыға жылдам және тиімді жеткізуді қамтамасыз етуді қамтитын күрделі мәселелерді тиімді шешетін жүйелер.[2]

Келісім-шарттар, түбіртектер және сияқты құжаттар сату шот-фактуралар кәсіпкерлік ұйымдардың әртүрлі функцияларымен жасалған операциялардың дәлелі болып табылады. Кейбір ұйымдардың транзакциялардың қағаз негізіндегі дәлелдемелерін цифрландыру бастамалары болғанымен, олардың бизнес-процестері қағаз іздерін толығымен жоймайды. Ұйымдар әдетте іскерлік құжат транзакцияларын сканерлейді, цифрланған құжаттарды қолмен жіктейді және цифрланған құжаттарды дерекқорды басқарудағы цифрлық жазбалармен байланыстырады. Зерттеу баламалы құжатты цифрлау және кескінді жақсарту мүмкіндігінің қалай біріктірілгенін көрсетедібухгалтерлік есеп ақпарат жүйесіЦифрланған құжаттарды автоматты түрде жіктеуді және нақты дерекқор жазбаларымен байланыстыруды жеңілдету. Кескінді қию және сұр түсті реңкті өңдеу кескінді жақсарту әдістерін қолдану өріс белгілерін шығаруда орта есеппен 90% сенімділік деңгейіне және іскери құжаттардағы өріс мәндерін шығаруда 91,5% сенімділік деңгейіне қол жеткізуге ықпал етті. [3]

Маңызы. Көптеген сауда ұйымдары әртүрлі қиындықтарға тап болады.Көбіне есеп жүргізу оны талдау кез келген ұйым үшін ең маңызды қызмет болып табылады.Сол үшін ең негізгі тиімділікті осы ортаға қолдану қажет.Алай да жүйелердің әртүрлігі бірден бір мәселелердің бірі.Өйткені ақпараттың көптігі маңызды ақпаратты меңгеру қабілетінен адастыруы мүмкін.

Барлық сауда ұйымдары белгілі бір дәрежеде бәсекеге қабілетті болады, сондықтан өмір сүру үшін компания қызметінің мақсаты пайданы барынша арттыру болып табылады.Басқаша айтқанда, экономикалық тұрғыдан алғанда, оның мақсаты шығындарды азайту кезінде инвестициядан барынша пайда алуға тырысатын шығындар мен пайдалардың ұтымдылығымен реттеледі.Қазіргі бизнестің дамуы, жаһандану және экономиканың табиғи динамикасы бюджетті тиімді орындау мен пайдалануды қажет етті.Бюджет-бұл белгілі бір кезеңге дейін дайындалған және қабылданған ақшалай түрдегі сандық жоспар, әдетте қол жеткізуге болатын жоспарланған кіріс мөлшерін және осы кезең ішінде жұмсалатын шығындарды және қажетті капиталды көрсетеді мақсатқа жету үшін. [4]

Тағы бір проблема-біздің елімізде қабылданған салықтық тәсілден есептілікте көрсетілген шығындарды ескере отырып, өзіндік құнды қалыптастыруға көшу. Бүкіл әлемде сыртқы пайдаланушылар басқарушылық шешімдер қабылдайтын қаржылық есептілікте салық салынатын базаны есептеу кезінде ескерілетін бөлігі туралы емес, өнімді өндіруге және өткізуге байланысты шығындар туралы толық ақпарат болуы тиіс деп танылады. Бұл шығындардың толық мөлшерін кірістермен салыстыру, олардың тиімділігі анықталады. Сондықтан алынған қаржылық нәтиженің сапасын бағалау активтердің тәуекел санаттары бойынша талдау нәтижелеріне негізделуі керек. Жоғары тәуекел активтерінің үлесі неғұрлым жоғары болса, пайданың сапасы  соғұрлым төмен болады.[6]

Дұрыс құралды таңдау дегеніміз-бұл қосымшалардың әрқайсысы не істейтінін, олардың қалай жұмыс істейтінін және сіздің нақты жағдайыңызға сәйкес келетіндігін түсіну.

QuickBooks - бұл шағын бизнес бухгалтериясына арналған бағдарламалық жасақтама индустриясының шыңы. Ондаған жылдар бойы бұл салада басым болды, дегенмен соңғы жылдары бәсекелестердің ағымы байқала бастады.[7]

Xero-шағын бизнеске арналған бағдарламалық жасақтама пакеті. Алдыңғы Xero қосымшасынан айырмашылығы, жалақыға салық салу құралдары жоқ,

барлық 50 мемлекет үшін қол жетімді.Find & Recode құралы Advisor деңгейіндегі пайдаланушыларға бірнеше транзакцияларды бір уақытта өзгертуге мүмкіндік береді, осылайша мұндай өзгертулер енгізу уақытын едәуір қысқартады.[8]

FreshBooks және FreshBooks Classic жеке кәсіпкерлер мен микробизнеске арналған.Платформа мұндай кәсіпорындар үшін, әсіресе шот-фактуралар үшін жақсы жұмыс істейді, бірақ ірі кәсіпорындарға қажет мүмкіндіктер жоқ.Бағдарламада бухгалтерлік есептің негізгі міндеттерін автоматтандыруға көмектесетін бірнеше шағын құралдар бар-мысалы, белгілі бір күннен кейін төленбеген шоттар үшін автоматты еске салғыштарды орнатуға болады.[9]

Scale Factor нақты уақыт режимінде қаржылық деректерді өңдеу және жіктеу, транзакцияларды Xero немесе QuickBooks-ке түрлендіру және есептерді автоматты түрде жеткізу арқылы күрделі бухгалтерлік есептерді автоматтандырады.[10]

Әдебиеттер тізімі:

1. Hasiloglu, M., Kaya, O.An analysis of price, service and commission rate decisions in online sales made through E-commerce platforms  2021 Computers and Industrial Engineering 162,107688
2. Demyanova, O.V., Andreeva, E.V., Sibgatullina, D.R., Gafurova, A.Y., Zakirova, C.S. Evaluation of effectiveness of information systems implementation in organization (by example of ERP-systems)2018 Journal of Physics: Conference Series1015(4),042009
3. Jabonete, D.S., De Leon, M.M.  Development of an Automatic Document to Digital Record Association Feature for a Cloud-Based Accounting Information System  
4. 2022 Lecture Notes in Networks and Systems 283, с. 899-910
5. Вахрушина, М.А. “Бухгалтерский управленческий учет” [Текст]: учеб. для студентов вузов,обучающихся по экон. специальностям / М.А. Вахрушина. – М: Омега-Л,2006. -576с.Newgenapps [Электронды ресурс]:
6. Абдыманов А.А. Перспективы развития экономики в Казахстане - Бухгалтерский учет, №6, 2013
7. Ресми портал quickbooks.intuit.com
8. Электрондық ресурс www.xero.com
9. Электрондық ресурс https://www.freshbooks.com/
10. Электрондық ресурс https://scalefactor.com/